Twarda woda jest dokuczliwym problemem występującym na terenie całego kraju. Najskuteczniejszym sposobem na walkę z tym zjawiskiem jest zmiękczacz wody. Jak działają takie urządzenia? Na czym polega proces uzdatniania wody? Czy woda po filtracji nadaje się do picia? I gdzie zamontować zmiękczacz wody?
Kiedy przyda się zmiękczacz wody?
Zmiękczacze wody to urządzenia, które szybko i wydajnie radzą sobie z problemem wysokiego stopnia twardości wody.
Twarda woda jest zjawiskiem wynikającym z nadmiaru soli wapnia i magnezu w wodzie. Podczas przepływu surowej wody przez instalacje czy urządzenia AGD, jony wytrącają się tworząc osad przypominający biały kamień. Z tym zjawiskiem ma problem wiele gospodarstw domowych, niezależnie od swojej lokalizacji w kraju.
Woda o wysokim stopniu twardości nie jest szkodliwa dla zdrowia, jednak czyni spore szkody w gospodarstwie domowym. Przede wszystkim zmniejsza wydajność kotłów grzewczych i całych instalacji. W dodatku prowadzi do ich awarii. Kamienny osad należy do trudnych w usuwaniu, wymaga zastosowania większej ilości detergentów. W twardej wodzie gorzej rozpuszczają się środki czystości i kosmetyki. To tylko niektóre ze skutków użytkowania wody o niekorzystnych parametrach.
Właśnie z tych powodów warto walczyć z problemem i redukować stopień twardości.
Istnieje wiele sposobów na walkę z twardą wodą, jednak wśród najskuteczniejszych wymienia się najczęściej zmiękczacze wody działające na zasadzie wymiany jonowej.
Z czego jest zbudowany zmiękczacz wody?
Na rynku znajdziemy dwa rodzaje zmiękczaczy wody działających na zasadzie wymiany jonowej. Są to zmiękczacze kompaktowe oraz zmiękczacze dwuczęściowe.
Każdy zmiękczacz wody wśród swoich najważniejszych elementów posiada specjalny zbiornik ciśnieniowy wypełniony złożem jonowymiennym. Wewnątrz znajduje się cały system dozowania wody, środka regeneracyjnego, płuczącego. Są również elementy odpowiedzialne za odprowadzanie zmiękczonej wody dalej do instalacji i kranów użytkowników.
Bardzo istotnym elementem jest zbiornik soli, który należy regularnie uzupełniać. Właśnie stamtąd pobierana jest sól niezbędna w procesie regeneracji złoża.
Całym procesem zmiękczania wody i regeneracji steruje głowica. To właśnie na niej programowane są wszystkie niezbędne dane. W zmiękczaczach wody można znaleźć najczęściej automatyczne głowice objętościowe lub czasowe. Przy wyborze zmiękczacza wody warto zwracać szczególną uwagę na ten element. Dobrze sprawdzić, kto jest odpowiedzialny za produkcję głowicy oraz poczytać więcej na jej temat. Należy wybierać produkty wykonane z wysokiej jakości materiałów, jak najmniej narażone na awarie.
Dwuczęściowe zmiękczacze wody mają oddzielną butlę na złoże wraz z głowicą sterującą oraz oddzielny zbiornik na sól regeneracyjną. W kompaktowych urządzeniach wszystkie elementy są umieszczone w obudowie. Dzięki temu zmiękczacz wody zajmuje o wiele mniej miejsca, wygląda bardziej estetycznie i jest łatwiejszy do utrzymania w czystości.
Wymiana jonowa – jak to właściwie działa?
Jak już wspominałem wyżej, najskuteczniejszym sposobem na usunięcie wysokiej twardości wody jest wymiana jonowa. Jest to proces polegający na wymianie jonów pomiędzy jonitami (złożem filtracyjnym), a jonami występującymi w roztworze (surowej wodzie). Wymiana jonowa zachodzi na specjalnie przeznaczonych do tego złożach filtracyjnych zwanych żywicami jonowymiennymi.
Na rynku znajdziemy dwa rodzaje żywic jonowymiennych: monosferyczne i polisferyczne. Różnią się między sobą budową. Żywice monosferyczne są zbudowane z cząsteczek o takim samym kształcie i wielkości, dzięki czemu wodę filtrują tak samo dokładnie w każdym miejscu. Są również uznawane za o wiele bardziej wydajne.
Wymiana jonowa przebiega w kilku etapach. Pierwszym z nich jest przemieszczanie się jonu z głębi roztworu do powierzchni złoża. Następnie zachodzi reakcja wymiany jonów. Jony z roztworu są zamieniane na jony ze złoża i odwrotnie. Roztwór, czyli w przypadku zmiękczaczy woda, jest pobierany już z wymienionymi jonami do kranów, natomiast jony odpowiedzialne za twardość pozostają na złożu.
W zmiękczaczach wody jony wapnia i magnezu powodujące duży stopień twardości są wymieniane na neutralne jony sodu.
Właściwości żywicy jonowymiennej z czasem są wytracane. Zaczyna brakować miejsca na przyjmowanie nowych jonów wapnia i magnezu. Wtedy niezbędna jest regeneracja.
Cały proces pomoże zrozumieć poniższa infografika.
Regeneracja niezbędna do działania zmiękczacza wody
Regeneracja niewątpliwie stanowi część procesu wymiany jonowej. Niezależnie od modelu urządzenia, zazwyczaj składa się z trzech etapów. Pierwszym z nich jest tak zwane spulchnianie złoża. Proces ten polega na płukaniu wstecznym, które ma na celu poruszenie złoża, Dzięki temu z żywicy usuwane są cząstki mechaniczne, które mogły przedostać się do urządzenia, drobne ziarna oraz pęcherzyki gazów zbierających się na powierzchni złoża.
Kolejnym etapem jest regeneracja właściwa. Do butli ze złożem wprowadzany jest roztwór solanki. Dochodzi do wymiany jonów magnezu i wapnia na neutralne jony sodu.
Ostatni etap to płukanie złoża. Celem tego procesu jest usunięcie nadmiaru i pozostałości roztworu solanki ze złoża. Ten wraz z zanieczyszczeniami jest odprowadzany do kanalizacji.
W większości zmiękczaczy wody istnieje możliwość odroczenia regeneracji. Zazwyczaj ten proces jest programowany na około 2-3 w nocy, kiedy pobór wody w gospodarstwie domowym jest najmniejszy. Oczywiście, w tym czasie z kranu normalnie leci woda, jednak nie jest to woda zmiękczana.
Aby proces regeneracji mógł być przeprowadzony prawidłowo, niezbędne jest wytworzenie roztworu solanki. W tym celu wykorzystuje się sól przeznaczoną do zmiękczaczy wody.
Sól regeneracyjna – musisz o niej pamiętać
Na czacie często dostawałem od Was pytania dotyczące udziału soli w procesie zmiękczania. Sama sól nie zmiękcza wody, ale jest niezbędna do regeneracji, do wytworzenia roztworu solanki.
Sól jest dostępna w różnych postaciach (blokach, granulacie, pastylkach). Różne typy są przeznaczone do różnych modeli zmiękczaczy wody. Najczęściej stosowanym rodzajem soli jest sól tabletkowana. Wynika to z faktu, że nie zbija się tak szybko w bryły jak pozostałe rodzaje i szybko się rozpuszcza.
Do zbiornika solanki pompowana jest woda. Sól rozpuszcza się i tak powstaje roztwór. Podczas regeneracji roztwór jest przetłaczany do ciśnieniowego zbiornika z żywicą jonowymienną.
Bardzo istotne jest, aby stale kontrolować poziom soli w zbiorniku. Jeśli będzie jej zbyt mało, nie wytworzy się roztwór regeneracyjny, a sam proces nie zostanie przeprowadzony prawidłowo. Skutkiem złej regeneracji jest nieprawidłowe zmiękczanie wody.
Obecnie na rynku można znaleźć zmiękczacze wody z funkcjami, które kontrolują poziom soli za nas. Wśród nich można wymienić dźwiękowy alarm poziomu soli czy przypomnienia przesyłane przez aplikację w zmiękczaczach wody z WiFi.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć w artykule: Czy sól zmiękcza wodę? Kilka słów o wymianie jonowej
Gdzie zainstalować zmiękczacz wody?
Skoro już wiemy jak działa zmiękczacz wody, teraz czas na informacje dotyczące montażu tego urządzenia.
Centralne zmiękczacze wody należy zamontować przed rozgałęzieniem instalacji na konkretne pomieszczenia. Musi zostać zamontowany za licznikiem, jednak przed kotłem grzewczym. Miejscem montażu zazwyczaj są piwnice, kotłownie, garaże, pomieszczenia gospodarcze, rzadziej łazienki.
Te urządzenia należy wpiąć w instalację wodną. Aby proces był łatwiejszy, często wykorzystuje się w tym celu węże elastyczne. Materiał, z którego została wykonana instalacja nie ma praktycznie żadnego znaczenia przy montażu zmiękczacza wody. Zobacz: Elastyczne węże przyłączeniowe FixaFlex okiem eksperta.
Ważne jest odpowiednie przygotowanie pomieszczenia, w którym ma się znajdować zmiękczacz wody. Istotna jest nie tylko ilość miejsca na postawienie tego urządzenia lecz także zadbanie o to, by w jego pobliżu był odpływ do kanalizacji oraz gniazdko elektryczne.
Zasilanie jest potrzebne do działania głowicy sterującej, natomiast do odpływu będą odprowadzane popłuczyny po regeneracji.
Przed zmiękczaczem wody koniecznie należy zamontować filtr narurowy. Jego zadaniem jest odfiltrowanie zanieczyszczeń mechanicznych. Jest to proces niezbędny. Gdyby nie było filtra wstępnego z wkładem mechanicznym, do zmiękczacza mogłyby przedostawać się duże cząstki zanieczyszczeń. Nie dość, że zmniejszałyby wydajność procesu filtracji, to jeszcze mogą poważnie uszkodzić głowicę sterującą i na dobre popsuć całe urządzenie.
Zmiękczacz wody można zamontować na dwa sposoby. Dokładne instrukcje znajdziesz w artykule: Jak zamontować zmiękczacz wody? Uproszczony schemat instalacji.
Czy wodę po zmiękczaniu można pić?
Kwestią, która często pozostawia wiele wątpliwości jest jakość wody po filtracji za pomocą zmiękczacza wody.
Podczas tego procesu z wody usuwane są jedynie jony wapnia i magnezu. Żywica jonowymienna zatrzymuje również żelazo, mangan i inne metale ciężkie występujące w wodzie w niewielkich ilościach. W dodatku wstępny filtr wyłapuje zanieczyszczenia mechaniczne. Poza tym skład wody nie ulega zmianie.
W związku z tym wody po zmiękczaniu na pewno nie można nazwać wodą wyjałowioną. Zmiękczoną wodę można pić bezpośrednio po procesie filtracji. Jest bezpieczna dla dzieci i dorosłych.
Filtrowana woda ma trochę mniej minerałów, jednak można w łatwy sposób uzupełnić braki pijąc soki, jedząc owoce, warzywa i orzechy. Należy pamiętać, że miękka woda ma nieco wyższe stężenie sodu, więc jedynie osoby stosujące dietę niskosodową powinny zwracać uwagę, aby nie przekroczyć dziennego dopuszczalnego limitu.
Przy okazji warto obalić jeszcze jeden mit – woda po prawidłowym procesie zmiękczania nie będzie miała słonego smaku. Taka sytuacja może zdarzyć się jedynie przy awarii lub nieprawidłowej eksploatacji zmiękczacza wody.
Już wszystko wiesz!
Wiem, że jest wiele osób, które rezygnują z zakupu zmiękczacza wody, ponieważ nie zdają sobie sprawy z mechanizmu działania tych urządzeń i nie wierzą w ich skuteczność. Mam nadzieję, że w tym artykule udało mi się wyjaśnić najważniejsze kwestie dotyczące urządzeń uznawanych za najlepsze w walce z wysoką twardością wody.
