Jeśli na działce nie ma możliwości doprowadzenia wody z lokalnej sieci wodociągowej, wówczas konieczna staje się budowa studni. W perspektywie czasu taka inwestycja zapewnia nie tylko pełną niezależność od zewnętrznych dostaw, ale też spore oszczędności.
Spis treści:
- Zalety posiadania studni na działce
- Budowa studni – jak szukać wody?
- Jakie są rodzaje studni?
- Budowa studni – przepisy i formalności
- O czym pamiętać na etapie budowy studni?
- Budowa studni – podsumowanie
Zalety posiadania studni na działce
Studnia umożliwia pobieranie wody z warstw wodonośnych zalegających (w zależności od rodzaju studni) na kilku, kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu metrach pod ziemią. Wodę z własnego ujęcia można wykorzystywać na różne sposoby do celów spożywczych i bytowych, w tym do podlewania trawników i przydomowych ogrodów, a nawet do napełniania basenów.
Budowa studni niesie ze sobą wiele korzyści i jest postrzegana jako rozwiązanie korzystne zarówno z ekonomicznego, jak i ekologicznego punktu widzenia.
Wśród największych zalet użytkowania wody z własnego ujęcia wymienia się samowystarczalność i uniezależnienie od zewnętrznych dostawców, oszczędności (zwłaszcza w przypadku dużego zużycia wody), a także bardziej zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi.
Nie ulega wątpliwości, że budowa studni to w dzisiejszych czasach dobra inwestycja. Decydując się na takie rozwiązanie należy jednak pamiętać o jej właściwym eksploatowaniu, co zapewni długotrwałe i bezpieczne użytkowanie wody. Szczególnie ważne jest w tym kontekście okresowe chlorowanie studni, a także kontrola jakości wody, zarówno pod kątem składu fizykochemicznego, jak i czystości mikrobiologicznej. Dla uzyskania pełnego obrazu zanieczyszczeń warto zlecić profesjonalne badania wody.
Jeśli wyniki analizy potwierdzą obecność niepożądanych substancji, a obowiązujące w Polsce normy wody pitnej nie zostaną spełnione, należy zastosować odpowiedni system uzdatniania wody. Dobór optymalnej metody filtracji nie zawsze wydaje się jednak oczywisty i zazwyczaj wymaga posiadania szerokiej wiedzy i doświadczenia. Jeśli nie wiesz, jak uzdatniać wodę ze studni, nie ryzykuj i poproś o pomoc eksperta.
Kiedy warto zbudować studnię?
Decyzja o wykonaniu studni zależy od indywidualnych potrzeb i możliwości finansowych. Taką inwestycję warto natomiast rozważyć jeśli:
- Zachodzi konieczność uniezależnienia się od zewnętrznego dostawcy
- Budynek znajduje się na terenie, gdzie sieć wodociągowa nie dociera
- Koszty związane z poborem wody są zbyt wysokie
Budowa studni – jak szukać wody?
Będąc na etapie planowania budowy trzeba mieć świadomość, że trudno określić idealne miejsce na studnię, ponieważ warstwy gruntu nigdy nie układają się równomiernie. Niezbędne są mapy hydrogeologiczne danego obszaru, gdyż to na ich podstawie określa się miejsce wykopu. Z drugiej strony dość trudno przewidzieć głębokość, na jakiej można znaleźć wodę. Gdy pomimo kopania lub wiercenia woda się nie pojawia, całą procedurę trzeba zazwyczaj powtórzyć od początku w innym miejscu.
Jeśli na terenie działki znajdują się warstwy gruntu nieprzepuszczalnego dla wody (np. gliny lub iły), albo woda leży zbyt głęboko, wówczas budowa studni może się okazać niemożliwa lub po prostu nieopłacalna.
Jakie są rodzaje studni?
Rodzaj studni powinien być uzależniony od typu źródła występującego na danym terenie, poziomu wód, wydajności, a także jej głębokości. Wyróżnia się studnie kopane, abisynki i studnie głębinowe.
Podczas kopania studni największe znaczenie ma dotarcie do warstwy wodonośnej i zagłębienie się w nią tak bardzo, jak jest to tylko możliwe. Chciałbym przy tym zwrócić uwagę, że podczas kopania można trafić na warstwę drobnego piasku i w konsekwencji tworzy się kurzawka w studni. Jeśli robotnicy dokopią się do tej warstwy, to dalsza praca jest mocno utrudniona, a czasem wręcz niemożliwa.
Piotr Pisarski
Studnia kopana
Studnie kopane można wykonać samodzielnie, przy udziale niskich kosztów własnych. Najczęściej kopie się je do głębokości 5 metrów i wykłada betonowymi kręgami, skąd bierze się druga nazwa – studnie kręgowe. Z tego rodzaju studni można pobrać jedynie wodę gruntową, która często zawiera liczne zanieczyszczenia. W efekcie woda ze studni kopanej jest wykorzystywana zazwyczaj do nawadniania rosnącej na działce zieleni. Woda może być pobierana za pomocą pompy lub wiaderka, a jeśli zachodzi potrzeba stosowania węża ogrodowego wówczas najlepiej zamontować w studni pompę z hydroforem.
Studnia abisyńska
Studnie abisyńskie są kopane zazwyczaj do głębokości 10 metrów, a na powierzchni zakończone wylewką, z której pobierana jest woda. Często spotyka się je na terenach rodzinnych ogrodów działkowych, ponieważ dzięki abisynce można krzystać z wody bez potrzeby doprowadzania tego medium bezpośrednio na posesję. Takie rozwiązanie jest jednak dobre tylko wtedy, kiedy woda potrzebna jest w niewielkich ilościach.
Studnia głębinowa
Budowa studni głębinowej (wierconej) jest najbardziej kosztowna. Odwiert powinna wykonać specjalistyczna firma, ponieważ głębinowe warstwy wodonośne często znajdują się nawet kilkadziesiąt metrów pod poziomem gruntu. Budowa studni głębinowej wiąże się z instalacją rur osłonowych, pompy oraz specjalnych filtrów. Dzięki instalacji dodatkowych zbiorników oraz pomp ciśnieniowych, woda ze studni głębinowej może być rozprowadzona na większy obszar.
Kluczowe znaczenie dla efektywności studni ma rodzaj pompy. Najczęściej w studniach wierconych stosuje się pompy głębinowe, które umożliwiają pobieranie wody z głębokich warstw. Niekiedy montuje się pompy zasysające, ale takie rozwiązanie jest mniej uniwersalne ponieważ oś pompy nie może się znajdować powyżej 7-8 metrów najniższego poziomu lustra wody.
Budowa studni – przepisy i formalności
Budowa studni na działce wymaga przestrzegania kilku przepisów oraz dopełnienia pewnych formalności. Przepisy mogą się różnić w zależności od lokalizacji oraz rodzaju studni.
Pozwolenie na budowę
Dla studni o głębokości do 30 metrów i poborze wody do 5 m³ na dobę nie jest wymagane pozwolenie na budowę ani zgłoszenie robót budowlanych. Wystarczy zgłoszenie zamiaru wykonywania robót budowlanych do odpowiedniego urzędu (starostwa lub urzędu miasta).
W przypadku studni głębszych niż 30 metrów lub o większym poborze wody konieczne jest uzyskanie pozwolenia na budowę. Jeżeli budowa studni wymaga pozwolenia należy wyznaczyć wokół niej strefę ochronną o promieniu około 10 metrów od jej obudowy. Ujęcia wody na potrzeby własne mieszkańców gospodarstwa domowego nie wymagają budowy specjalnej strefy.
Prawo wodne
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie śródlądowych wód powierzchniowych lub części stanowiących własność publiczną, studnia nie może wpływać negatywnie na wody podziemne ani na sąsiednie studnie. Należy tym samym przestrzegać minimalnych odległości od innych studni, zbiorników wodnych oraz instalacji sanitarno-technicznych. To bardzo ważne w kontekście ochrony wody przed dla zanieczyszczeniami. Studnia powinna znajdować się:
- 5 metrów od granicy działki
- 7,5 metra od przydrożnego rowu
- 15 metrów od szamba (bezodpływowego zbiornika na nieczystości)
- 30 metrów od drenażu rozsączającego do gruntu wstępnie oczyszczone ścieki
Wytyczne lokalne
Przed rozpoczęciem prac warto sprawdzić lokalne plany zagospodarowania przestrzennego oraz inne regulacje lokalne, które mogą nakładać dodatkowe wymagania lub ograniczenia w kwestii budowy nowej studni. Wskazany jest również kontakt z lokalnym urzędem, geologiem lub specjalistą ds. budownictwa wodnego, aby upewnić się, że wszystkie przepisy są spełnione, a formalności dopełnione.
O czym pamiętać na etapie budowy studni?
Podczas budowy studni nie należy zakładać, że woda z własnego ujęcia jest czysta i zdrowa. Nikt bowiem nie czuwa nad jej jakością, a zanieczyszczeń często nie widać na pierwszy rzut oka. Jeśli ujęcie jest położone na terenach rolniczych, do warstwy wodonośnej mogą się dostawać groźne azotany. Z kolei na obszarach przemysłowych woda bywa skażona metalami ciężkimi.
Niestety, bardzo często zdarza się, że właściciele własnych ujęć wody zapominają o aspekcie oczyszczania wody użytkowej oraz o tym, jak bardzo jest to ważne. Często chęć zaoszczędzenia wygrywa też ze zdrowym rozsądkiem. W takich sytuacjach trzeba najczęściej wydać dwa razy tyle pieniędzy.
Piotr Pisarski
Nie istnieje jeden uniwersalny sposób uzdatniania wody ze studni. W praktyce oznacza to, że system filtracji wody powinna być dobierany indywidualnie m.in. na podstawie jej składu fizykochemicznego i mikrobiologicznego. Ponieważ poszczególne parametry wody są ze sobą ściśle powiązane, dobór optymalnej metody uzdatniania wymaga doświadczenia oraz specjalistycznych rozwiązań.
Budowa studni – podsumowanie
Właściwe zaplanowanie i budowa studni przekładają się na jej wieloletnie, bezawaryjne działanie oraz spore oszczędności. Decydując się na taką inwestycję należy również wziąć pod uwagę, że woda z własnego ujęcia, nawet pozornie czysta, może zawierać szkodliwe dla zdrowia zanieczyszczenia. W takiej sytuacji zachodzi konieczność jej uzdatniani. W tej kwestii zaufaj ekspertom wybierając profesjonalne i sprawdzone rozwiązania.
