Dlaczego krystalicznie czysta woda ze studni robi się brązowa?

Nie ulega wątpliwości, że choć dostęp do sieci wodociągowej jest obecnie powszechny, wiele gospodarstw domowych czerpie wodę z własnego ujęcia. Przyczyny takiego stanu rzeczy bywają różne, jednak stoi za nimi przede wszystkim potrzeba uniezależnienia się od podmiotów zewnętrznych oraz realne oszczędności. Problem pojawia się wówczas, gdy krystalicznie czysta woda ze studni staje się brudna i zawiera osady. Dlaczego tak się dzieje? Jak można rozwiązać ten problem szybko i skutecznie?

Studnia nie zawsze oznacza wodę dobrej jakości

Dla przeciętnego gospodarstwa domowego budowa studni oznacza mnóstwo wymiernych korzyści. W tym kontekście najczęściej przytaczanym argumentem są dość duże oszczędności przy stosunkowo niewielkim koszcie, jakim jest pobór energii elektrycznej niezbędnej do zasilania pompy głębinowej. Za własnym ujęciem wody przemawia w związku z tym uniezależnienie się od cen wody dyktowanych przez zewnętrznego dostawcę, czy choćby koniec nawracających spadków ciśnienia w instalacji, albo awarii w zakładach wodociągowych. Rzeczywistość bywa jednak znacznie mniej kolorowa.

Korzystanie z wody pochodzącej ze studni niesie ze sobą potencjalne ryzyko wystąpienia pewnych problemów. Zdarza się bowiem, że ciecz po zagotowaniu zmienia kolor na żółty, bądź pojawia się w niej ceglasty osad. Czy w takim przypadku woda studzienna faktycznie nadaje się do celów bytowo-spożywczych?

Co jest przyczyną mętności i zmiany barwy wody?

Za mętność w wodzie odpowiadają różnego rodzaju substancje chemiczne zawarte w wodzie, zarówno nieorganiczne, jak i organiczne. Bardzo często problemem jest także skażenie mikrobiologiczne wody, obejmujące pojawienie się bakterii, pierwotniaków chorobotwórczych, planktonu, sinic i glonów. Mętność, której towarzyszy zmiana barwy wody ma jednak zazwyczaj jedną przyczynę – wysokie stężenie żelaza. Z czego to wynika?

W wodach podziemnych żelazo występuje zazwyczaj na II i III stopniu utleniania, zarówno w formie rozpuszczonej, jak i w postaci koloidów i zawiesin. Związki zawierające żelazo na drugim stopniu utlenienia to najczęściej siarczan (IV) żelaza (II) oraz kwaśny węglan żelaza (II) utrzymujący się w wodzie w formie rozpuszczonej ze względu na obecność wolnego CO2 oraz braku dostępu powietrza. Jeśli dojdzie do kontaktu takiej wody z tlenem (szklanka z wodą pozostawiona na stole), zachodzi wówczas proces hydrolizy, w wyniku którego żelazo utlenia się i zostaje uwolniony CO2. Reakcja chemiczna przebiega następująco:

Fe(HCO3)2 + 2H2O = Fe(OH)2¯ + 2H2O + 2CO2­

Podczas reakcji z powietrzem może dochodzić do przemiany wodorotlenku żelaza (II) w wodorotlenek żelaza (III):

4Fe(OH)2 + 2H2O + O2 = 4Fe(OH)3¯

Z kolei związki żelaza (III) bardzo łatwo wytrącają się z wody, co powoduje zmianę barwy wody i nasila jej zmętnienie.

Żelazo – częsty problem w wodzie ze studni

Główny Inspektorat Sanitarny podaje, że żelazo jest jednym z najczęściej występujących zanieczyszczeń w wodzie ujmowanej do zaopatrzenia ludności. Szacuje się, że ten pierwiastek (w różnych stężeniach) może występować nawet w 70% surowych wód z ujęć podziemnych. Maksymalne stężenie żelaza w wodzie określa się z kolei na 0,2 mg Fe/l. Przekroczenie tej wartości wiąże się bowiem z wieloma niedogodnościami. Sprawdź, normy wody pitnej w Polsce.

Wysokie stężenie żelaza w wodzie negatywnie oddziaływuje na stan techniczny instalacji oraz wszelkich urządzeń mających styczność z wodą. Im wyższe stężenie żelaza, tym wyższa jest mętność wody, mocniejsza barwa, a także bardziej wyraźny smak i zapach wody. Wszystkie te zmiany parametrów organoleptycznych są oczywiście niekorzystne w kontekście przydatności wody do celów bytowo-spożywczych. Pisałem już o tym w artykule: Czy zażelaziona woda jest szkodliwa?, dlatego zachęcam w tym miejscu do zapoznania się z powyższym materiałem.

Skoro żelazo może wytrącać się w pozostawionej szklance wody, ten sam proces może również zachodzić w miejscach, o których na co dzień nie pamiętamy. Co zatem oznacza długotrwałe użytkowania zażelazionej wody?

Z czym się wiąże obecność żelaza w wodzie?

Osad z żelaza to doskonałe środowisko dla rozwoju mikroorganizmów, które mogą stanowić realne zagrożenie dla ludzkiego zdrowia. Wysokie stężenie tego pierwiastka może powodować brunatny osad na armaturze, a nawet plamy na pranych ubraniach. Zażelaziona woda nie nadaje się także do podlewania ogrodu, ponieważ pozostawia na roślinach i elewacji nieestetyczny osad. Jeśli w gospodarstwie domowym jest zamontowany system automatycznego nawadniania, woda o wysokiej zawartości żelaza bywa szczególnie problematyczna, o czym przekonasz się czytając artykuł: Zażelaziona woda, a system nawadniania – co zrobić?

Choć na pierwszy rzut oka, woda może się wydawać czysta, rzeczywistość może być zupełnie inna. Jeśli profesjonalna analiza wody wykaże przekroczenie tego pierwiastka, warto od razu podjąć odpowiednie kroki. Niezależnie od tego czy oddasz próbkę do lokalnego sanepidu wojewódzkiego, czy zlecisz badanie firmie zewnętrznej – finalnie otrzymasz dokładną rozpiskę wszystkich parametrów wody z własnego ujęcia, na bazie których możesz dopiero podjąć kolejne kroki. Przeczytaj: Analiza wody – praktyczne informacje oraz obejrzyj załączony poniżej materiał, aby dowiedzieć się więcej.

Profesjonalne odżelazianie – najlepszy sposób na żelazo w wodzie

Zanim podejmiesz ostateczną decyzję w kwestii montażu urządzeń do uzdatniania wody studziennej, zalecam kontakt ze specjalista z branży, który na podstawie dostarczonych wyników badań, dobierze najbardziej skuteczną metodę walki z problemem. Warto bowiem pamiętać, że przy doborze odżelaziacza wody istotną rolę odgrywają również takie parametry, jak choćby odczyn pH czy utlenialność.

Szczegółowo o sposobach usuwania żelaza z wody przeczytasz w artykule: Jak działa odżelaziacz wody? W tym tekście chciałbym jedynie podsumować najważniejsze informacje na ten temat.

Jedna z najczęściej stosowanych metod odżelaziania wykorzystuje w pracy wstępne napowietrzanie. W ten sposób działają klasyczne odżelaziacze wody, reprezentowane przez Ecoperla Ironitower i Ecoperla Sanitower, a także odżelaziacze z komorą sprężonego powietrza, których idealnym przedstawicielem jest seria Ecoperla Oxytower.

Odżelaziacze wody ze wstępnym napowietrzaniem mają opinię skutecznych, oszczędnych i ekologicznych. Działanie złoża w takim urządzeniu nie wymaga bowiem regeneracji za pomocą preparatów chemicznych, gdyż wystarczy jedynie płukanie wodą. Odżelaziacze wody z automatyczną głowicą sterującą przeprowadzają ten proces automatycznie, dlatego są niezwykle wygodne w obsłudze. Podczas regeneracji, ziarna budujące złoże są poruszane i unoszone w taki sposób, aby nagromadzone z biegiem czasu osady mogły się wydostać. Kolejnym etapem jest płukanie formujące, dzięki któremu złoże jest “układane” wewnątrz butli i przygotowywane do dalszej pracy. Częstotliwość regeneracji zależy w dużej mierze od zużycia wody, a także stężenia żelaza oraz towarzyszącego mu manganu.

Inna grupa urządzeń, które poradzą sobie z nadmiernym stężeniem tego metalu w wodzie to odżelaziacze regenerowane preparatami chemicznymi. Mam tutaj na myśli odżelaziacze wody regenerowane nadmanganianem potasu, a także stacje wielofunkcyjne, w przypadku których do regeneracji stosuje się sól tabletkowaną. Sprawdź koniecznie, jaki odżelaziacz wody wybrać przy użytkowaniu szamba.

Odpowiednio dobrana metoda odżelaziania wody daje prawie natychmiastowe wyniki obejmujące:

• Obniżenie mętności
• Neutralizacja barwy, zapachu i smaku
• Brak osadów i zacieków na powierzchniach mających styczność z wodą oraz w elementach instalacji
• Mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia korozji
• Niższe obciążenie i dłuższa żywotność zamontowanych w domu filtrów do wody, takich jak system odwróconej osmozy, zmiękczacz wody, kolumna węglowa

Zastosowanie profesjonalnej metody odżelaziania wody daje całkowitą pewność redukcji problemu, a tym samym znacznie podnosi komfort codziennego życia. Przeczytaj też, jak serwisować i dbać o odżelaziacz wody.

Problem z głowy raz na zawsze!

Coraz więcej inwestorów ma świadomość, że budowa własnej studni to nie tylko korzyści, ale także potencjalne problemy. Ponieważ skład wody głębinowej może się różnić w zależności od regionu, warto na samym początku zlecić kompleksową analizę fizykochemiczną i bakteriologiczną. To pierwszy krok na drodze do wybrania optymalnej metody uzdatniania wody. Przy potwierdzonych problemach z żelazem najlepiej bowiem postawić na skuteczne i sprawdzone metody filtracji, polecane przez specjalistów w branży. Jeśli nie wiesz, jaki sposób sprawdzi się w Twoim domu, napisz do mnie. Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie.