Jak usuwać mangan z wody?

Mangan jest substancją spotykaną w wodach z własnego ujęcia dość często. W wielu wynikach analizy wody wychodzą jego przekroczenia, a usuwanie nie jest wcale tak prostym tematem, jak mogłoby się wydawać. W jaki sposób można usuwać mangan z wody? Na którą z metod uzdatniania wody najlepiej się zdecydować?

Mangan – skąd się bierze w wodzie?

Mangan w wodach podziemnych występuje dosyć często, wiele osób zatem posiadających własne ujęcia wody spotyka się z problemem jego usuwania. Najczęściej mangan obecny w wodzie jest pochodzenia naturalnego, jednak zdarza się, że jego występowanie jest związane z działalnością człowieka. Można się z nim zetknąć w wielu wiązaniach chemicznych.

W wodzie mangan może występować na różnym stopniu utleniania. Najczęściej w środowisku wodnym spotkamy go na II i IV stopniu. Mangan na II stopniu utleniania występuje w formie rozpuszczonej i jest niewidoczny dla oka. Praktycznie nie da się go wykryć z pomocą zmysłów. Ta forma ujawnia się przy większej ilości tlenu. Wtedy mangan zaczyna wytrącać się z wody. O tym zjawisku możecie przeczytać więcej w artykule: Dlaczego krystalicznie czysta woda ze studni robi się brązowa?

Warto dodać, że mangan występuje najczęściej w przekroczeniach wraz z żelazem. O żelazie więcej informacji między innymi w artykule: Jak usuwać żelazo z wody?

Dopuszczalne normy manganu w wodzie

Według Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. (w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi) stężenie manganu w wodzie nie może przekraczać 0,05 mg Mn/litr.

Skutki użytkowania wody z manganem

Mangan w stężeniach przekraczających dopuszczalną wartość nadaje wodzie mętność, barwę i nieprzyjemny smak. Praktycznie przestaje ona być zdatna do celów spożywczych. Powoduje plamienie ubrań podczas prania, a przez to potrzebę wyrzucania wielu tkanin i niemożność ich odratowania. Mangan może odkładać się na armaturze, w urządzeniach podłączonych do instalacji oraz w rurociągach, powodując ich zarastanie i korozję. Jest też przyczyną powstawania bakterii manganowych w instalacji, prowadzących do powstawania warstwy biofilmu. Poza tym może gromadzić się w formie smolistych osadów. Więcej na jego temat oraz katastrofalnych skutków, jakie powoduje jego użytkowanie przeczytacie tutaj: Mangan w wodzie a zdrowie – czy jest niebezpieczny?, Czarne osady w łazience – co jest przyczyną?

Jak usuwać mangan z wody?

Usuwanie manganu to proces nieco trudniejszy, niż odżelazianie lub zmiękczanie wody w instalacji. Aby zredukować poziom cząstek manganu rozpuszczonych w wodzie, niezbędne jest zastosowanie filtrów odmanganiających, dobranych na podstawie parametrów wskazanych przez przeprowadzoną wcześniej profesjonalną analizę wody. Filtry tego typu składają się z butli (wypełnionej specjalnie dobranym rodzajem złoża odmanganiającego), głowicy sterującej, a w niektórych przypadkach także zbiornika na środek regenerujący. Zaleca się, aby przed odmanganiaczem montować filtry mechaniczne (np. Cintropur czy Atlas Filtri) w celu ochrony głowicy przed uszkodzeniem.

Dobór odpowiedniej technologii uzdatniania lub złoża odmanganiającego powinien jednak być przeprowadzony przez profesjonalne firmy specjalizujące się w zakresie uzdatniania wody po uprzednim dokładnym przebadaniu fizykochemicznych właściwości oczyszczanej wody.

Profesjonalne odmanganiacze wody

Za jeden z w pełni skutecznych sposobów na usuwanie manganu z wody uznaje się profesjonalne odżelaziacze i odmanganiacze wody. Do najczęściej polecanych rodzajów, ze względu na swoją ekonomiczność oraz aspekt ekologiczny, zaliczane są odżelaziacze i odmanganiacze wody wykorzystujące wstępne napowietrzanie. Przy dużych przekroczeniach manganu i sporym zapotrzebowaniu na oczyszczoną wodę proponuje się urządzenia korzystające z zewnętrznego napowietrzania. Przykładem takiego urządzenia jest Ecoperla Sanitower. Aby działał w pełni skutecznie, musi znaleźć się przed nim zewnętrzny napowietrzacz oraz hydrofor z ocynkowanym zbiornikiem. Taki sprzęt poradzi sobie w każdych okolicznościach.

Przy nieco bardziej korzystnych parametrach i zaistnieniu odpowiednich warunków, można zastosować odżelaziacz i odmanganiacz wody z komorą sprężonego powietrza już wbudowaną w urządzenie. Wtedy cały proces zachodzi w jego wnętrzu. Już napowietrzona woda trafia od razu na złoże, gdzie dochodzi do procesu katalizy. Przykładem takiego produktu jest Ecoperla Oxytower. Szczegółowe informacje o działaniu obu opisanych wyżej urządzeń znajdują się w artykule: Jak działa odżelaziacz wody? Natomiast porównanie znajdziecie w artykule: Czym wyróżnia się Ecoperla Oxytower od innych odżelaziaczy wody?

Oprócz odżelaziaczy wody wykorzystujących wstępne napowietrzanie wody, na rynku dostaniemy również takie, które regenerują się z udziałem nadmanganianu potasu. Są skuteczne, jednak ich użytkowanie niesie ze sobą pewne minusy, o których więcej przeczytacie niżej.

Stacje wielofunkcyjne

Przekroczenia manganu można usuwać również na złożach wykorzystujących w swoim działaniu wymianę jonową. Przykładem są stacje wielofunkcyjne, z pomocą których można usunąć aż pięć problemów z jakością wody jednocześnie. Dotyczy to: żelaza, manganu, jonu amonowego, związków organicznych oraz twardości wody. Wszystko dzięki zastosowanej kompozycji złóż, tworzących mieszankę wielofunkcyjną. W poniższym filmiku możecie zobaczyć różnicę w jakości wody przed i po uzdatnianiu za pośrednictwem stacji wielofunkcyjnej:

Na rynku znajdziemy stacje wielofunkcyjne w formie kompaktowej oraz dwuczęściowej. Pierwsza zawiera nieco mniejszą ilość złoża od drugiej, ale też nie zajmie aż takiej przestrzeni w pomieszczeniu gospodarczym. Przykładem kompaktowej stacji wielofunkcyjnej jest Ecoperla Multicab. Z kolei dwuczęściowe stacje wielofunkcyjne posłużą przy większych przekroczeniach oraz wyższym zapotrzebowaniu na wodę. W tym wypadku idealną propozycją może być Ecoperla Multitower dostępny w trzech rozmiarach do wyboru. W stacjach wielofunkcyjnych złoże jest regenerowane z udziałem roztworu solanki, na tej samej zasadzie co w zmiękczaczach wody.

Odwrócona osmoza

Do redukcji manganu z wody można użyć także filtra osmotycznego. Rzadko stosuje się tą metodę, ponieważ działa ona jedynie przy określonych parametrach wody i uzdatnia wodę jedynie na jedno ujęcie (najczęściej w kuchni). Odwrócona osmoza przygotowuje wodę do celów spożywczych. Nie jest filtrem na cały dom.

Taka metoda może być pomocna na przykład przy uzdatnianiu wody w domkach letniskowych. Dzięki odwróconej osmozie można korzystać z bezpiecznej i czystej wody do picia. Przykładem odwróconej osmozy, która może sprawdzić się w takiej sytuacji, jest Ecoperla Rosa. Zapewnia dwa rodzaje wody – można pobierać tą dokładnie oczyszczoną oraz wodę wzbogaconą o cenny wolny wodór i magnez. Wszystko dzięki obecności specjalnego wkładu rewitalizującego Ecoperla Elixir (Woda wodorowa, woda alkaliczna czy woda z minerałami? Już nie musisz wybierać). Zobaczcie sami w video od polskiej marki Ecoperla:

Ciekawą propozycją odwróconej osmozy, dopasowaną do takich potrzeb jest także odwrócona osmoza Atlas Filtri OASIS DP SANIC. Filtr kuchenny jest wyposażony w specjalną powłokę bakteriostatyczną, która uniemożliwia rozwój bakterii. Dzięki temu oczyszczanie wody jest naprawdę higienicznym procesem.

Złoża w odmanganiaczach wody

Dostępne w branży uzdatniania wody odżelaziacze i odmanganiacze działają na różnych złożach filtracyjnych. Poniżej opisze dwie najpopularniejsze złoża wykorzystywane w tym procesie. Przynoszą bardzo dobre efekty. Jest to złoże Deferman oraz złoże Greensand. Szczegóły poniżej.

Złoże Defeman

Na rynku dostępnych jest szereg złóż odmanganiających, ale najczęściej do tego celu stosuje się złoża Defeman i Greensand. Zaletą złoża odmanganiającego Defemanjest duża efektywność i łatwość eksploatacji. Jego płukanie i regeneracja odbywają się bez dawkowania dodatkowych środków chemicznych. Trzeba jednak pamiętać, że żłoże Defeman nie może być stosowany łącznie ze zbiornikiem przeponowym.

Złoże Greensand

Złoże odmanganiające Greensand może być stosowane razem ze zbiornikami przeponowymi. Posiada jednak inna wadę, wymaga stosowania niewygodnych środków chemicznych do jego regeneracji (nadmanganian potasu). Co przy złej eksploatacji może powodować dostawanie się tego brudzącego środka do instalacji.

Zarówno złoże Defeman, jak i Greensand usuwają także żelazo, ale pamiętać trzeba, że im więcej będzie żelaza w wodzie tym słabiej usuwany będzie mangan.

Niewielkie ilości manganu (rzędu 0,2 mg Mn/l) usuwane mogą być na niektórych złożach zmiękczających (kationitach) np. złoże Crystal-Right czy AquaMulti.

Usuwanie manganu nie jest proste, ale możliwe

Usuwanie manganu z wody jest skomplikowanym procesem, a jego powodzenie zależne od wielu kwestii. Niekiedy jest to zadanie trudniejsze niż w przypadku redukcji wysokich stężeń żelaza. Warto wybierać metody skuteczne i dostosowane do potrzeb danego gospodarstwa domowego. Jeśli nie wiesz, która metoda usuwania manganu z wody najlepiej sprawdzi się u Ciebie, skontaktuj się z nami.