Konwencjonalne metody usuwania pestycydów z wody, również na skalę przemysłową, to koagulacja, adsorpcja i sedymentacja. W warunkach domowych pestycydy w wodzie można zredukować, dzięki adsorpcji na węglu aktywnym lub odwróconej osmozie.
Spis treści:
- Pestycydy – co warto wiedzieć?
- Technologie usuwania pestycydów z wody
- Usuwanie pestycydów z wody – przegląd rozwiązań do domu
- Wpływ pestycydów na zdrowie człowieka
- Jak usunąć pestycydy z wody – podsumowanie
Pestycydy – co warto wiedzieć?
Pestycydy to szeroko rozpowszechnione środki ochrony roślin, znane również pod nazwą fitofarmaceutyki. Takie określenie nie powinno nikogo dziwić, ponieważ właściwości pestycydów, proces ich tworzenia, dopuszczania do obrotu oraz metodyka stosowania są analogiczne do produktów leczniczych przeznaczonych dla ludzi.
Pestycydy to stosunkowo szerokie pojęcie, które obejmuje wszystkie substancje przeznaczone do zwalczania szkodników roślin. Najbardziej rozpowszechnioną funkcją pestycydów jest ochrona upraw przed insektami (insektycydy), grzybami (fungicydy) i chwastami (herbicydy). Dzięki takim preparatom możliwe staje się utrzymanie roślin w dobrej kondycji, aż do momentu zbiorów. Warto natomiast pamiętać, że pestycydy to także preparaty do zwalczania gryzoni (rodentycydy), czy nawet spreje na komary i kleszcze. Ze względu na tak olbrzymią powszechność, pestycydy w wodzie stały się realnym zagrożeniem dla ludzkiego zdrowia i lokalnych ekosystemów.
Na kontakt z pestycydami najbardziej narażeni są mieszkańcy terenów wiejskich oraz osoby korzystające z wody studziennej.
Skąd pestycydy biorą się w wodzie?
Pestycydy przedostają się do wody na różne sposoby. Wśród najczęściej występujących przyczyn zanieczyszczenia tymi preparatami są bezpośrednie opady na powierzchnię przy spryskiwaniu pól i sadów z samolotu, spływy powierzchniowe, w tym spływy ze ściekami powstającymi przy produkcji pestycydów lub myciu urządzeń spryskujących oraz spływy ze ściekami miejskimi, ponadto przenikanie przez glebę lub jej erozja. Pestycydy trafiają w ten sposób do wód gruntowych i powierzchniowych, skąd zazwyczaj wędrują do oczyszczalni. W niektórych przypadkach mogą się również przedostać do podziemnych wód mineralnych. W konsekwencji, coraz bardziej zmniejsza się podaż czystej wody zdatnej do spożycia.
Pestycydy w wodzie – co mówią normy?
Normy wody pitnej według Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. podają maksymalne dopuszczalne stężenie pestycydów.
- 0,5 µg/l dla ogólnej ilości pestycydów
- 0,1 µg/l dla poszczególnych rodzajów pestycydów
- 0,03 µg/l dla aldrynów, heptachloru, epoksydu heptachlorowego (uważanych za najbardziej toksyczne pestycydy)
Fizykochemiczny skład wody wodociągowej lub studziennej można zweryfikować zlecając badania wody. To krok wręcz obowiązkowy dla osób, które planują montaż systemu uzdatniania wody w domu. Wybór optymalnego rozwiązania nie zawsze jest bowiem oczywisty. W tej kwestii warto poprosić o pomoc eksperta.
Europejska Agencja Środowiska opublikowała raport, w którym przyjrzała się poziomowi pestycydów w wodach powierzchniowych oraz gruntowych na terenie Europy. Przeprowadzone w latach 2013-2019 pomiary wykazały, że spośród wszystkich lokalizacji pomiarowych na terenie UE, dopuszczalne stężenie pestycydów zostało przekroczone dla 30 proc. wód powierzchniowych oraz w przypadku 3-7 proc. wód gruntowych.
W polskich wodach pomiary wykazały przekroczenia dla około 1 proc. wód powierzchniowych. W praktyce przekłada się to na 1357 lokalizacji pomiarowych, wśród których znajdowały się zarówno wody gruntowe, jak i duże rzeki oraz jeziora.
Technologie usuwania pestycydów z wody
Pestycydy w wodzie budzą niepokój na całym świecie, bowiem stwarzają duże zagrożenie zarówno dla środowiska naturalnego, jak i dla ludzkiego zdrowia. W związku ze wzrostem globalnego rynku środków ochrony roślin, wynikającym m.in. z szerokiego stosowania tego typu preparatów w sektorach rolniczym i pozarolniczym, zagrożenie z roku na rok wydaje się większe.
Adsorpcja na węglu aktywnym
Węgiel aktywny produkowany jest w taki sposób, aby osiągnął bardzo dużą powierzchnię pomiędzy 500 – 1500 m2/g. Właśnie ze względu na duży stosunek powierzchni do masy, jest jednym z najczęściej wybieranych adsorbentów w technologii uzdatniania wody. W efekcie, adsorpcja na węglu aktywnym to jedna z najskuteczniejszych metod usuwania pestycydów z wody. W kontekście tego zagrożenia jest zalecana m.in. przez amerykańską agencję EPA (ang. Environmental Protection Agency).
Urządzenia wykorzystujące właściwości węgla aktywnego to niektóre filtry kuchenne i kolumny węglowe. Te drugie, polecam przede wszystkim jako jeden z etapów filtracji w stacji uzdatniania wody. W dodatku tworzą naprawdę świetny duet ze zmiękczaczami wody o czym wspominałem w artykule: Jak usunąć glifosat z wody?
Piotr Pisarski
Węgiel aktywny usuwa zawiesiny, lotne związki organiczne, metale ciężkie, chlor i jego pochodne, a także inne szkodliwe dla zdrowia zanieczyszcznia. Woda po filtracji na węglu aktywnym jest nie tylko czysta, ale też zyskuje lepsze parametry organoleptyczne – smak, zapach i barwę.
Odwrócona osmoza
Odwrócona osmoza to najdokładniejsza metoda filtracji wody na rynku w zastosowaniach domowych. Usuwa do 99 proc. zanieczyszczeń, włącznie ze szkodliwymi dla zdrowia drobnoustrojami. Ponieważ producenci stale przedstawiają nowe propozycje w tym zakresie, współczesne systemy odwróconej osmozy znacznie różnią się od siebie wyglądem, funkcjami oraz poszczególnymi etapami uzdatniania wody. Elementy, które łączą wszystkie te urządzenia to membrana osmotyczna oraz to jak działa odwrócona osmoza.
Usuwanie pestycydów z wody – przegląd rozwiązań do domu
Wraz z postępem technologicznym pojawiają się coraz skuteczniejsze metody uzdatniania wody. W obliczu wszystkich dostępnych na rynku rozwiązań, nie zawsze jednak wiadomo jaki filtr kuchenny wybrać. Chcąc usunąć pestycydy z wody, warto postawić na połączenie węgla aktywnego i odwróconej osmozy.
Współczesne systemy odwróconej osmozy to wielostopniowe urządzenia o niewielkich gabarytach. Filtry kuchenne tego typu zostały przystosowane do uzdatniania wody z jednego miejsca poboru i zazwyczaj są montowane w zabudowie kuchennej. Wśród tych urządzeń dużą popularnością cieszą się rozwiązania polskiej marki Ecoperla. W ofercie tego producenta, oprócz standardowych systemów odwróconej osmozy, można znaleźć urządzenia, które nie tylko oczyszczają kranówkę, ale dodatkowo wzbogacają wodę w magnez oraz podnoszą jej pH, dzięki zastosowaniu wkładu rewitalizującego. Użytkownik takiego filtra otrzymuje w efekcie doskonałą alternatywę dla wody alkalicznej produkowanej przez jonizatory wody.
Prawdziwą rewolucją w kontekście oczyszczania wody z pestycydów jest odwrócona osmoza Ecoperla Revo, która obejmuje aż trzy stopnie filtracji, takie jak:
- Filtracja wstępna będąca połączeniem filtra mechanicznego z filtrem węglowym o dokładności 5 mikronów
- Membrana osmotyczna o wydajności 600 GPD
- Filtracja końcowa zapewniająca “doszlifowanie” jakości wody
Filtry kuchenne zapewniają wodę przeznaczoną do spożycia. Aby uzyskać czystą kranówkę w całym domu, należy zamontować kolumny węglowe. W tej kategorii urządzeń wyróżniają się Ecoperla Carbotower dostępne do wyboru z manualną lub automatyczną głowicą sterującą.
Do “czyszczenia” węgla aktywnego w kolumnie potrzebna jest tylko woda. W związku z tym, Ecoperla Carbotower polecam wszystkim osobom, które do swojego domu szukają rozwiązań ekologicznych i oszczędnych zarazem.
Piotr Pisarski
Ecoperla Carbotower wyróżnia się dużą wydajnością i długą żywotnością złoża, które stanowi najwyższej jakości markowy węgiel aktywny z łupin orzechów. Co więcej, użytkownik sam może dobrać czas i częstotliwość regeneracji urządzenia.
Wpływ pestycydów na zdrowie człowieka
Wszystkie pestycydy, w pewnym zakresie stężeń, działają toksycznie na organizmy żywe. Do stosowania są obecnie dopuszczane tylko takie preparaty, które wykazują jak najmniejszy wpływ na zdrowie człowieka i dobrostan danego ekosystemu. Zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem, dawki pestycydów powinny być zatem maksymalnie niskie przy założeniu, że wykazują niszczące działanie wobec wybranych szkodników.
W ostatnich latach w rolnictwie dość mocno rozwija się trend stosowania preparatów biodegradowalnych i mniej toksycznych. Z drugiej strony, wpływ pestycydów na zdrowie człowieka nie został jeszcze dokładnie przebadany i może się znacząco różnić w zależności od konkretnego typu pestycydu, albo ich mieszanki.
Warto zatem wiedzieć, jak usuwać pestycydy z wody i na tej podstawie wybierać skuteczne rozwiązania od sprawdzonych producentów.
Największe zagrożenie związane z wykorzystaniem pestycydów to ich wysoka odporność na rozkład oraz tendencja do akumulacji, zarówno w środowisku naturalnym, jak i w organizmach żywych. Wchodzące w skład pestycydów związki chemiczne odkładają się najczęściej w mózgu, tkance tłuszczowej oraz w wątrobie. Wykazano również negatywny wpływ niektórych pestycydów na układ hormonalny. Niektóre z nich, np. owadobójczy środek DDT (dichlorodifenylotrichloroetan) mogą mieć działanie rakotwórcze.
Według danych EEA, badanie przeprowadzone w latach 2014–2021 wśród mieszkańców pięciu krajach europejskich wykazało obecność co najmniej dwóch pestycydów w organizmie 84 proc. uczestników badania. Stężenie pestycydów było wyższe u dzieci niż u dorosłych.
Choć pestycydy w wodzie nie występują w stężeniach mogących bezpośrednio zagrażać życiu, należy mieć na uwadze ich toksyczne działanie i zdolność do bioakumulacji.
Pestycydy w wodach powierzchniowych i gruntowych stanowią również ogromne zagrożenie dla kondycji środowiska naturalnego. Wysokie stężenie tego typu substancji sieje spustoszenie w ekosystemach wodnych, a także przyczynia się do zmniejszania populacji wielu gatunków organizmów żywych.
Zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu (planu obejmującego inicjatywy mające na celu uczynienie z Europy kontynentu neutralnego klimatycznie), do 2030 r. poziom wykorzystania pestycydów (głównie z sektora rolnego) ma zostać zredukowany o 50 proc., a jak będzie w praktyce, to się okaże.
Jak usunąć pestycydy z wody – podsumowanie
Długofalowe spożywanie wody, w której znajdują się nawet śladowe ilości pestycydów może doprowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Warto o tym pamiętać, szczególnie w przypadku korzystania z własnego ujęcia głębinowego. Na rynku dostępne są na szczęście różne metody usuwania pestycydów z wody, dlatego walka z tym zagrożeniem staje się coraz bardziej wyrównana. Montując system działający w oparciu o właściwości węgla aktywnego lub odwróconej osmozy, można mieć pewność, że z kranu płynie czysta woda, bezpieczna zarówno do celów użytkowych, jak i do bezpośredniego spożycia.
