Woda dla roślin, czyli jak uzdatniać wodę w ogrodnictwie?

Każdy hodowca roślin, niezależnie od tego, czy posiada wielkie szklarnie, czy jego zbiory znajdują się w domu, zdaje sobie sprawę z tego, że woda ma szczególne znaczenie dla ich prawidłowego rozwoju. Woda niezbędna jest roślinom do przeprowadzania procesu fotosyntezy. Wielu ludzi zainteresowanych florą stawia znaczące pytanie: „Czy jakość wody ma tutaj jakiekolwiek znaczenie?”.

Rola wody w życiu roślin domowych

Jak się okazuje, nie każda woda jest dobra do podlewania ozdobnych roślin doniczkowych. Bardzo często zdarza się, że woda z wodociągów miejskich okazuje się dla roślin za twarda. Główną przyczyną jest zbyt wysoka obecność soli wapnia w wodzie. Twarda woda powoduje znaczące zmiany w podłożu zastosowanym do hodowli roślin. Jeżeli spryskujemy liście kwiatów twardą wodą również możemy liczyć się z tym, że pojawi się na nich osad podobny do tego, który znajdujemy w czajnikach. Do tego warto pamiętać, że im kwaśniejszego podłoża potrzebuje dany gatunek, tym gorzej zniesie wodę o wysokim poziomie twardości.

Aby móc zapobiegać niekorzystnym zmianom i prawidłowo chronić rośliny należy nauczyć się odczytywać pH. Odczyn może być: kwaśny, zasadowy lub obojętny. Do oznaczania pH w wodzie lub glebie posłużą papierki lakmusowe.  Do każdego dołączona jest skala barw z wartością pH, na podstawie których będziemy mogli porównać kolor, który otrzymaliśmy.

Twardość wody jest najczęściej oceniana na podstawie ilości wapnia w niej obecnego. Określana jest w niemieckich stopniach twardości i opisywana symbolem dH. Na stronie miejskich wodociągów można znaleźć informacje o twardości wody w naszej okolicy. Między twardością wody, a jej odczynem występuje dość ścisła relacja. Miękka woda zazwyczaj oznacza równocześnie niskie pH.

Nawadnianie roślin w ogrodnictwie

W ogrodnictwie rośliny także potrzebują wody, która swoimi właściwościami będzie im najlepiej odpowiadała.  Jest  kilka parametrów, na które należy zwrócić uwagę:

1. Zasolenie – suma wszystkich soli mineralnych rozpuszczonych w wodzie. Ich ilość i jakość ma decydujący wpływ na możliwość wykorzystania wody w ogrodnictwie.
2. Twardość
3. Odczyn

Twardość i odczyn mają tutaj takie samo znaczenie, jak w przypadku wyżej opisanych roślin doniczkowych.

Roślinom najbardziej służy woda miękka. Zazwyczaj wykorzystywane są trzy źródła, z których czerpiemy wodę do podlewania roślin ogrodowych: woda wodociągowa, studnia i woda deszczowa. Z tych trzech najbardziej korzystna i ekonomiczna jest deszczówka. Czerpanie wody z wodociągów nie należy do najtańszych możliwości, a do tego woda często ma dużą ilość chloru, który wyniszcza mikroorganizmy obecne na roślinach. Woda z sieci i ze studni jest zazwyczaj zimna, co przy podlewaniu roślin nie przynosi pozytywnych skutków. Zalecana jest woda o temperaturze powietrza.

W uprawach szklarniowych aż 90% wody rośliny wykorzystują w procesie transpiracji. Zadaniem tego zjawiska jest utrzymanie właściwego turgoru oraz temperatury roślin, ale też transport składników pokarmowych z korzeni do liści i owoców. Przy niektórych uprawach woda musi być dostarczana małymi dawkami nawet 30 razy dziennie. Ogrodnicy zgodnie twierdzą, że do podlewania, zwłaszcza przy używaniu pożywek i nawozów, najlepsza jest woda pozbawiona mikro i makroelementów. Jest to uzasadnione także faktem, że przy obliczaniu ilości i rodzaju nawozów należy przywiązywać dużą uwagę do obecności wapnia, magnezu i siarczanów – ich ilość powinna być szczególnie przestrzegana.

Środki chemiczne w uprawie roślin

Środki ochrony roślin są zazwyczaj stosowane w postaci roztworów wodnych. Przed rozpoczęciem oprysków każdy właściciel hodowli powinien przeprowadzić analizę wody zwracając przy tym szczególną uwagę na jej odczyn i twardość. Odczyn ma związek z obecnością kwaśnych węglanów. Wraz ze wzrostem pH wzrasta ich zawartość. Podwyższony odczyn pH niekorzystnie wpływa na wchłanianie herbicydów, insektycydów oraz fungicydów. Przyjmuje się, że sumaryczna wartość jonów wapnia, magnezu i sodu poniżej 200 mg/l oraz żelaza poniżej 1 mg/l nie powinna wpływać na jakość zabiegów. Specjalistyczne badania wykazały, że twardość wody znacznie ogranicza  działanie środków chemicznych, a w szczególności herbicydów.

Jak zatem uzdatniać wodę?

Możliwości jest wiele. Do zmniejszenia twardości wody najlepiej nadają się urządzenia działające na zasadzie złóż jonowymiennych. W tym przypadku złoża przejmują czynniki odpowiadające za twardość wody. Często wykorzystywane jest też zjawisko odwróconej osmozy. Membrana osmotyczna zatrzymuje wszelkie zanieczyszczenia przepuszczając jedynie czystą wódę. Kolejnym sposobem jest wykorzystanie naturalnie miękkiej wody deszczowej, jednak pogoda bywa kapryśna, a w porach letnich deszczu jest relatywnie mało.