Filtry narurowe to zdecydowanie produkty, o które pytacie najchętniej. Wśród Waszych wiadomości często powraca temat mikronów. Czym są? Jak dobrać odpowiedni mikronaż? Kiedy warto zwracać uwagę na ilość mikronów? Im mniejszy mikron w filtrze tym lepiej?
Dla wielu z Was ilość mikronów w filtrach stanowi nie lada zagadkę. Trudno jest znaleźć dobre i obrazowe wyjaśnienia, czym właściwie jest mikron i jaką rolę odgrywa w uzdatnianiu wody. Dziś chciałbym rozwiać wszelkie kwestie dotyczące tego tematu i mam nadzieję, ze uda mi się zaspokoić Waszą ciekawość.
Czym jest mikron?
Najpierw należy zacząć od przedstawienia samej definicji mikrona. Jest to wartość, która pojawia się nie tylko w branży uzdatniania wody.
Nazwa mikron pochodzi z języka greckiego i oznacza drobiazg. Obecnie znacznie częściej stosowaną nazwą jest mikrometr oznaczany symbolem μm. Jest to jednostka miary oznaczająca podwielokrotność metra. Dokładniej jest to jedna milionowa metra lub jedna tysięczna milimetra lub 1/25 000 cala.
Aby lepiej zobrazować wielkość cząstki, warto wiedzieć, że ludzki włos ma grubość około 30 – 120 mikronów. Alergeny pochodzące z roztoczy mają wielkość od 0,1 do 0,3 mikrona, natomiast bakterie gronkowca mierzą około 0,7 mikrona.
Dzięki mikronom da się na przykład zmierzyć ilość lakieru na karoserii samochodu. Z przyrządów do mierzenia tych wartości często korzystają osoby, które chcą zakupić auto na rynku wtórnym. Mikrony są używane także do określenia grubości włókna w przypadku tkanin.
W przypadku branży uzdatniania wody pojęcie mikrona odnosi się jedynie do filtrów mechanicznych. Dzięki tej jednostce oznacza się dokładność filtracji za pomocą danego wkładu.
W dużym uproszczeniu można napisać, że wkłady filtracyjne dostępne na rynku mają od 1 do 300 mikronów. Im mniej mikronów, tym bardziej dokładne oczyszczanie wody.
Kiedy przydadzą się filtry mechaniczne?
Tłumacząc najprościej, filtry mechaniczne to doskonały i często stosowany sposób filtracji wstępnej. Zadaniem filtrów mechanicznych jest ochrona całej instalacji oraz urządzeń filtracyjnych przed przedostawaniem się cząstek mechanicznych takich jak: rdza, piasek, zawiesiny. Dzięki ich zastosowaniu nie dochodzi do usterek wodomierzy, perlatorów, systemów filtracji wody oraz innych części instalacji. Działanie filtrów narurowych tego typu opiera się o wykorzystanie odpowiednich wkładów mechanicznych. Dzięki wykorzystaniu mikroporów możliwe jest zatrzymanie cząsteczek zanieczyszczeń o danej wielkości.
Filtry mechaniczne są montowane bezpośrednio na rurach, przy wejściu wody do budynku. Do działania wykorzystują jedynie ciśnienie wody przepływającej przez instalację. Kiedy w domu zostanie odkręcony kurek, woda przedostaje się przez instalacje, trafia do klosza z wkładem mechanicznym, gdzie jest filtrowana, a następnie już oczyszczona, dalej przepływa przez rury i trafia do kranu odbiorcy.
Filtry mechaniczne zakłada się jako pojedyncze urządzenie do ochrony instalacji. Często występuje jako część stacji uzdatniania wody. W przypadku zmiękczaczy wody i stacji wielofunkcyjnych jest montowany przed urządzeniem, aby chronić delikatne komponenty przed zatkaniem przez zanieczyszczenia mechaniczne. Z kolei na przykład w przypadku odżelaziaczy wody, filtr mechaniczny montuje się za urządzeniem, by doczyścił wodę z wszelkich cząstek mechanicznych, w tym wytrąconego z wody żelaza.
Filtry mechaniczne są stosowane nie tylko w domach mieszkalnych. Z ich możliwości korzysta wiele zakładów przemysłowych z różnych branż. To świetny sposób na poprawę jakości wody w miejscach, w których pozostajemy sezonowo, jak między innymi domki letniskowe (Uzdatnianie wody w domkach letniskowych).
Warto wiedzieć, że istnieje możliwość założenia jednego filtra mechanicznego lub wielu. W sklepach internetowych znajdziemy także dwustopniowe oraz trzystopniowe filtry narurowe. Na łamach bloga opisywałem ich temat i po więcej informacji odsyłam do artykułu: Potrójny filtr wody na cały dom – czy to ma sens? A szczegółowe informacje o tym, komu są dedykowane filtry narurowe można też znaleźć w artykule: Filtry mechaniczne – po co komu?
Uzdatnianie wody deszczowej
Ostatnimi czasy bardzo dużo mówi się o uzdatnianiu wody deszczowej. Temat ekologii staje się coraz ważniejszy, a my poszukujemy rozwiązań, które nie tylko chroniłyby środowisko, ale również sprawiały, że codzienne opłaty będą niższe. Jednym ze sposobów jest właśnie gromadzenie wody deszczowej. Do jej oczyszczania z zanieczyszczeń większych i mniejszych również stosowane są filtry narurowe. Więcej o tym zagadnieniu w artykule: Wykorzystanie wody deszczowej w domu i w ogrodzie
Filtr narurowy przed lampą UV
Tu jeszcze jedna bardzo ważna informacja dla właścicieli własnych ujęć wody. W przypadku czerpania wody z własnego źródła bardzo istotne jest stałe zabezpieczanie jej przed możliwością wystąpienia mikroorganizmów. W tym celu stosuje się nie tylko dezynfekcję chemiczną, ale coraz częściej także lampę UV. Warto pamiętać, że niezbędnym minimum jest zabezpieczenie tego urządzenia filtrem mechanicznym. Musi się znaleźć przed lampą bakteriobójczą. Niektórzy producenci proponują nawet całe zestawy, na przykład: lampa UV Cintropur DUO-UV oraz lampa UV Cintropur TRIO-UV. Więcej można dowiedzieć się z artykułu: Lampy UV Cintropur – co sprawia, że są tak wyjątkowe?
Rodzaje wkładów mechanicznych
Filtry mechaniczne można rozróżnić w dwojaki sposób. Pierwszy podział jest związany z materiałem, z którego został wykonany wkład. Mamy więc do wyboru wkłady tworzywowe (zazwyczaj chodzi tu o polipropylen) oraz wkłady stalowe (na przykład wkłady siatkowe).
Drugie rozróżnienie dotyczy eksploatacji wkładu mechanicznego. W sklepach można zamówić wkłady jednorazowego użytku (na przykład wkłady piankowe czy sznurkowe) oraz wkłady wielokrotnego użytku, które można bez problemu czyścić (siatkowe).
Na rynku można znaleźć wiele rodzajów wkładów mechanicznych od różnych producentów. Najpopularniejsze rodzaje to wkłady: piankowe, siatkowe, sznurowe, harmonijkowe. Ich specyfikację i cechy szczególne znajdziesz na podstronie: Wkłady mechaniczne. Rodzaj wkładu ma niemały wpływ na dokładność filtracji.
Zastosowanie filtrów o wybranym mikronażu
Nie każdy filtr narurowy sprawdzi się tak samo dobrze w każdym przypadku. Należy być szczególnie ostrożnym przy doborze mikronażu. Czasem większa dokładność i mniejsza ilość mikronów wcale nie musi oznaczać lepszych efektów.
Warto dobierać typ filtra mechanicznego i wkładu do rodzaju wody.
Woda wodociągowa
Do wody wodociągowej zazwyczaj wykorzystuje się filtry mechaniczne o dokładności 20 – 50 mikronów. Jest to w pełni wystarczające rozwiązanie. Woda płynąca z wodociągów zazwyczaj jest dobrej jakości. Filtr przydaje się głównie w przypadku awarii lub prac konserwacyjnych, w których do instalacji mogą przedostawać się większe cząstki mechaniczne. Filtry o tych właściwościach powinny sobie doskonale poradzić z problemem.
Filtry o podanym mikronażu przy wodzie wodociągowej mogą działać dość długo. Dobór takich wielkości mikronów pozwala na wymianę dopiero po 6 – 12 miesiącach.
Oczywiście, jeśli ktoś sobie życzy, może zainstalować o wiele dokładniejsze filtry, na przykład te o dokładności filtracji równej 1-5 mikronów. To rozwiązanie stosuje się, jeśli za pomocą filtrów narurowych ma być uzdatniana woda do picia.
Wtedy zazwyczaj stosowana jest gradacja. Na początku montowane są filtry o największej wartości mikronów, potem stopniowo filtracja jest coraz dokładniejsza. Dzięki zastosowaniu gradacji nie ma ryzyka, że te najdokładniejsze filtry przestaną być zdatne do wykorzystania po kilku dniach.
Wkłady o dokładności 1-5 mikrona zazwyczaj jednak są wykorzystywane jedynie w niektórych specjalistycznych gałęziach przemysłowych. Istnieją również filtry, które mają dokładność poniżej 1 mikrona, jednak są to wkłady niezwykle drogie, również głównie stosowane w przedsiębiorstwach.
Bloki i domy wielorodzinne
W domach wielorodzinnych oraz blokach zazwyczaj wykorzystywana jest filtracja mechaniczna na poziomie 100 – 300 mikronów. Zazwyczaj wykorzystywane są siatkowe wkłady wielokrotnego użytku. Zastosowanie tego rozwiązania sprawia, że koszty uzdatniania stają się znacznie niższe.
Wiele wspólnot oraz spółdzielni decyduje się na montaż takich urządzeń, ponieważ zależy im na ochrone wodomierzy, perlatorów oraz innych istotnych części instalacji przed dużymi zanieczyszczeniami mechanicznymi. Substancje nierozpuszczone w wodzie mogłyby doprowadzić do awarii i narazić na wysokie koszty naprawy.
Podczas awarii czy konserwacji rur w budynku lub jego okolicy do instalacji mogą przedostawać się różnego typu zanieczyszczenia. Wkłady o dokładności 100-300 mikronów są w stanie wyłapać tylko największe z nich. Mieszkańcy więc nie mają co liczyć, że takie filtry ochronią ich przed widokiem brudnej wody lecącej z kranu.
Niemniej jednak nawet tak podstawowa filtracja może dać dobre efekty. Znam przypadki, gdzie w blokach nie było żadnej ochrony przed cząstkami mechanicznymi i po pracach konserwatorskich do instalacji przedostawały się kamyczki oraz inne cząstki, prowadząc do awarii spłuczek lub wylewek. Często były potrzebne interwencje specjalisty.
Woda ze studni
Woda ze studni jest jednym z najtrudniejszych przypadków. Tutaj bardzo dużo zależy od jakości wody. Własne ujęcie to częste problemy z rdzą, piaskiem oraz całą masą innych cząsteczek.
Zazwyczaj w przypadku wody z własnego ujęcia stosuje się gradacje filtracji. W systemie obecny jest nie jeden lecz minimum 2-3 filtry. W większości przypadków gradacja zaczyna się od wkładów siatkowych o dokładności 100 mikronów. Reszta filtrów powinna być dobrana do jakości wody z danego ujęcia. Filtry powinny zostać dobrane w taki sposób, aby wytrzymały bez problemu około pół roku do roku.
Źle dobrane filtry mechaniczne mogą bardzo szybko wytracać swoje właściwości. Zgłaszały się do mnie osoby, które wybrały zły mikronaż do parametrów wody. Skończyło się tym, że wkłady przestały działać po kilku dniach i trzeba było je wymienić na nowe.
Znani producenci filtrów mechanicznych – co warto wiedzieć o ich produktach?
Jest kilku producentów, których filtry użytkownicy wybierają bardzo często. Każdy produkt ma swoją własną specyfikę i sprawdzi się w konkretnych warunkach.
Filtry Honeywell – filtrów Honeywell używa się bardziej jako zabezpieczenie, na przykład w przypadku wody wodociągowej. Sam producent rekomenduje zastosowanie tych filtrów do wody stosunkowo czystej, niezawierającej zawiesin i cząstek mechanicznych. Te filtry raczej nie są polecane przy wodzie studziennej.
Cintropur – producent tej marki filtrów narurowych zamiast tradycyjnych wkładów wykorzystuje rękawy filtracyjne. Są to produkty o najszerszym zastosowaniu, ponieważ doskonale sprawdzą się zarówno w domach, jak i w przemyśle. Filtry Cintropur są niezwykle popularne. Można je spotkać nawet w niektórych zakładach wodociągowych.
Atlas Filtri – to przede wszystkim szeroki wybór serii, które zostały skonstruowane z solidnych materiałów. Są stosowane zazwyczaj w gospodarstwach domowych, jednak można je też spotkać w niektórych sektorach przemysłu. Atlas Filtri w swojej ofercie posiada bardzo nowoczesną serię filtrów narurowych, w których została wykorzystana specjalna powłoka bakteriostatyczna Microban®. Dzięki niej nie dochodzi do rozwoju i namnażania mikroorganizmów wewnątrz filtra. Cały proces uzdatniania wody jest jeszcze bardziej higieniczny. Omawianą serią jest Atlas Filtri Sanic, o której w artykule: Seria Atlas Filtri Sanic – więcej niż filtracja wody
Atlas Filtri Hydra – ten rodzaj został wyróżniony, ponieważ znacząco odbiega swoim wyglądem oraz funkcjami od tradycyjnych filtrów narurowych. Te filtry są uznawane za bardzo ekonomiczne. Próżno szukać innych o takim zastosowaniu w tak dobrej cenie. Są to filtry wielokrotnego użytku zawierające funkcję płukania wstecznego – nie wszystkie filtry z zaworem spustowym zawierają funkcję płukania wstecznego. Atlas Filtri Hydra nadaje się praktycznie do każdego rodzaju wody. To nie są duże filtry, ale sprawdzą się, jeśli w danym gospodarstwie nie są pobierane kolosalne ilości wody.
Na co zwracać uwagę przy wyborze filtrów mechanicznych?
Warto postawić na zakup filtrów narurowych, które nie powodują dużych spadków ciśnienia. Warto zadbać o to, aby odpowiedni przepływ wody został zachowany.
Teraz kilka rad dla tych, którzy decydują się na zakup wkładów sznurkowych i piankowych. Producentów tych komponentów jest naprawdę dużo. Wkłady sznurkowe kiepskiej jakości mają mało nawiniętego sznurka, przez to wkład może okazać się bardzo nietrwały i niedokładny.
Dobre jakościowo filtry sznurowe są sztywne i mają dużo, gęsto nawiniętego sznurka.
Warto zwrócić uwagę na sztywność wkładu sznurkowego. Jeśli jesteśmy w stanie go ścisnąć, a on się ugina i jest miękki to oznacza, że być może wkład wygląda tylko tak, jakby było na nim dużo sznurka, a wcale tak nie jest. Więcej przeczytasz we wpisie: Uważaj na tanie wkłady do filtrów
W przypadku filtrów mechanicznych oprócz mikronażu, bardzo dużą rolę odgrywa grubość i długość wkładów. Najczęściej spotykane to 10, 20 cali, rzadziej 30. Wkłady 40-sto calowe są wykorzystywane głównie w przemyśle.
Im wkład jest większy, tym większa jest powierzchnia filtracyjna. Dzięki temu usuwana jest większa ilość zanieczyszczeń lub istnieje możliwość dłuższej eksploatacji (można przepuścić więcej wody bez spadków ciśnienia) .
Wielkość filtra to kwestia bardzo indywidualna. Do wody wodociągowej zazwyczaj rekomenduje się zastosowanie wkładów 10-cio calowych. Jeśli woda jest naprawdę złej jakości, warto zastosować wkłady 20-sto calowe lub typu big.
W gospodarstwach domowych bardzo dobrze sprawdzają się filtry z zaworem spustowym. Obecność tego elementu bardzo ułatwia wymianę wkładów. Dzięki zaworowi można spuścić wodę jeszcze przed odkręceniem klosza.
Dzięki temu klosz nie jest ciężki, woda się nie przelewa. Nie ma tak dużych szans na to, ze dojdzie do rozbicia klosza, wyślizgnięcia się go z rąk.
Kiedy wymienić wkład na nowy?
O tym, że należy wymienić wkład mechaniczny na nowy świadczy kilka sytuacji.
- Stan wkładu można ocenić na podstawie spadków ciśnienia w instalacji. Jeśli są większe niż zwykle, to może oznaczać, że wkład jest zapchany i nie ma już miejsca na filtrację wody
- Obserwacja wkładu – jest to proste zwłaszcza kiedy mamy przezroczyste klosze. Jeśli widzimy, że wkład jest już bardzo zanieczyszczony, należy pomyśleć o jak najszybszej wymianie na nowy
- Ze względów higienicznych, nawet jeśli wkład nie wygląda na zanieczyszczony, należy go wymienić na nowy (piankowy, sznurkowy) lub dokładnie oczyścić (wkład siatkowy) po upływie roku
Filtr mechaniczny a kolumna filtracyjna
Przy okazji omawiania działania filtrów mechanicznych, nie sposób nie wspomnieć o kolumnach filtracyjnych, zwanych także kolumnami sedymentacyjnymi. Te są o wiele większe i mają znacznie większą ilość złoża filtracyjnego, również służą odfiltrowaniu zanieczyszczeń mechanicznych. Mimo tej samej funkcji, filtrów mechanicznych nie należy porównywać z kolumnami filtracyjnymi, ponieważ ich specyfika i zastosowanie są nieco inne. Więcej na ten temat można dowiedzieć się z artykułu: Kolumna filtracyjna czy filtr narurowy z wkładem mechanicznym? Co wybrać?
Filtry samoczyszczące – warto wiedzieć
Wśród filtrów mechanicznych znajdziemy także filtry samoczyszczące. To opcja pozwalająca na dłuższe i bardziej efektywne korzystanie z filtra narurowego. Specjalnie do tego typu produktów powstają dodatki w formie specjalnych automatów. Dzięki nim możliwe jest automatyczne przeprowadzanie płukania wstecznego. To opcja odciążająca użytkownika i zapewniająca odpowiednią wydajność wkładów. Więcej na ten temat znajdziecie w artykule: Filtry samoczyszczące z automatycznym płukaniem – przegląd produktów
Jak odnaleźć się w gąszczu propozycji?
Propozycji samych filtrów narurowych, jak i wkładów jest naprawdę wiele. Czasem trzeba poświęcić bardzo dużo czasu, by odnaleźć te, najlepiej dopasowane do potrzeb. Do usuwania dużych cząstek mechanicznych najczęściej rekomendowane są wkłady o dokładności 100-50 mikronów.
Jeśli potrzebujesz pomocy w doborze właściwego filtra mechanicznego lub wkładu, zapraszam do kontaktu. Z chęcią udzielę porady i odpowiem na wszystkie pytania.
