Wiele osób odkręcając kran nie zastanawia się nad tym dlaczego leci z niego woda i to na dodatek czysta, klarowna, sanitarna i zdatna do spożycia. Dostarczenie wody do mieszkań przebiega w kilku etapach i wiąże się z poddawaniem wody wielu procesom mającym ją uzdatnić.
Metody poboru wody
Wodę przede wszystkim trzeba pobrać. Można ją wydobywać ze studni głębinowych lub z ujęć powierzchniowych. Od źródła pochodzenia wody w znacznej mierze zależy jakim procesom będziemy ją poddawać . Należy pamiętać również, że woda pobrana z dwóch różnych studni może mieć bardzo odmienne parametry.
Woda ze studni
Woda ujmowana ze studni głębinowych zazwyczaj posiada wysoką twardość, może zawierać związki żelaza i manganu. Jednak jej jakość jest dużo lepsza niż wód powierzchniowych i w większości przypadków można ją łatwiej uzdatnić.
Studnie głębinowe mogą mieć od kilkudziesięciu do nawet kilkuset metrów głębokości, decyduje to tym lokalna struktura geologiczna i zasobność w wodę podziemną.
Może się zdarzyć, że woda z ujęcia podziemnego ma tak dobre parametry, że nie wymaga ona praktycznie uzdatniania. Zazwyczaj jednak stosuje się utlenianie, koagulację, filtrację i na końcu dezynfekcję.
Proces utleniania najczęściej można powadzić bez użycia środków chemicznych a wykorzystując jedynie tlen atmosferyczny do napowietrzenia wody. Powoduje to wstępne utleniania się, żelaza i manganu oraz redukuję ilość dwutlenku węgla w wodzie. Jeśli utlenianie na drodze napowietrzania jest niewystarczające można stosować dodatkowo ozon lub chlor, podchloryn, dwutlenek chloru.
Dodanie koagulantów do wody nie zawsze jest konieczne ale jest bardzo wygodną metodą poprawy składu fizykochemicznego wody. W procesie koagulacji wytrąca się z wody koloidy, w przypadku wody podziemnej wiąże się to z redukcją żelaza, manganu oraz czasem występujących związków organicznych odpowiedzialnych między innymi za barwę wody.
Filtracja jest zazwyczaj prowadzona na złożach piaskowych. Ma za zadanie zatrzymać wytrąconą zawiesinę we wcześniejszych procesach. Na samym złożu również może zachodzić wytrącanie się substancji z wody i ich zatrzymanie.
Jeżeli woda posiada bardzo wysoką twardość można stosować jej zmiękczanie. W tym celu można stosować dekarbonizację wapnem, sodą, NaOH lub na drodze wymiany jonowej. Wodę uzdatnioną należy jeszcze podać dezynfekcji i zabezpieczeniu na czas jesj transportu wodociągiem, w tym celu stosujemy chlor lub dwutlenek chloru.
Woda powierzchniowa
Woda powierzchniowa charakteryzuje się niską twardością, duża ilościom zanieczyszczeń mechanicznych i organicznych. Istnieje również ryzyko, że może być zanieczyszczona ściekami komunalnymi lub przemysłowymi oraz spływami powierzchniowymi. Parametry tej wody nie są stałe, wahaniom podlega jej skład fizykochemiczny, temperatura oraz jej ilość.
Ujmowanie wody powierzchniowej często wiąże się z koniecznością zastosowania obiektów inżynieryjnych jak jazu lub progu w celu spiętrzenia wody, studni infiltracyjnej, ujęć dennych lub brzegowych.
Pierwszym etapem w uzdatnianiu wody powierzchniowej jest separacje stałych zanieczyszczeń, zarówno organicznych jak i nieorganicznych, stosuje się w tym celu, krat, sita oraz filtry piaskowe. Kolejnym procesem jest wstępne utlenienie, obecnie w tym etapie szerokie zastosowanie znajduje ozon.
Kolejnym etapem jest koagulacja, która polega na łączeniu się pojedynczych cząstek w aglomeraty. Powoduje to zmniejszenie rozproszenia się układu koloidalnego. Aglomeraty usuwane są za pomocą sedymentacji i filtracji. Cząstki koloidalne odpowiadają za mętność wody (koloidy hydrofobowe) oraz za intensywności barwy(koloidy hydrofilowe). Koagulacja umożliwia ich usuwanie wraz z cząstkami trudno opadającymi.
Po odfiltrowaniu drobniejszej zawiesiny na filtrach piaskowych stosuje się jeszcze ozonowanie wtórne oraz filtry węglowe. Ma to na celu usunąć wszelkie groźne dla zdrowia substancje organiczne z wody. Ostatnim etapem jak w przypadku wody podziemnej jest dezynfekcje przy pomocy chloru lub dwutlenku chloru.
Gotowa woda wodociągowa
Tak przygotowaną wodę można wysłać siecią wodociągową i nadaje się ona do spożycia. Woda przed wysłaniem jest oczywiście badana i stale monitoruje się jest skład fizykochemiczny. Może się zdarzyć, że czasem małe zakłady wodociągowe czerpiące wodę powierzchniową mogą mieć problem z dotrzymaniem wymaganych norm. Jednak chwilowe i okresowe przekroczenie nie powinny mieć wpływu na zdrowi, w przypadku gdy woda ma parametry niezdatne do spożycia natychmiast jest wydawane oświadczenie o takim fakcie i wzywa się ludzi do jej niespożywania.
W Polsce większość sieci wodociągowych ma już swoje lata ale nie wpływa to znacząco na jakość wody ze względu na materiały z jakich zostały one wykonane. Większy wpływ na jakość wody ma instalacja wodna w budynkach. Jeśli okresowo pogarsza się jakość wody wodociągowej związane jest to zapewne z chwilowymi pracami konserwacyjnymi sieci i oderwanie osadów, które zbierały się przez dłuży czas.
Obecność chloru w wodzie występuje w wodze zawsze w stężeniu przewidzianym w normach ale w zależności od wodociągu może być to mniejsza lub większa ilość. Może mieć to wpływ na smak wody, ale w raczej niewielki stopniu.
Ciekawy jestem jak by to Pan określił – piję wodę i mam uczucie, że piję albo jem żelazo?
Żałuję, że nie mam wody wodociągowej… moja studnia uraczyła mnie bakteriami Coli, Enterokoki. Koszmar!
Szkoda tylko, że w wielu przypadkach taka “czysta i klarnowna” woda jest żółta i śmierdząca… niestety w moim przypadku skończyło się to zakupem filtra kuchennego, ponieważ picie takiej wody zakończyłoby sie lada moment szpitalem!
Źródło wody nie musi mieć znaczenia lecz często potrzebne są filtry wody.
Woda to woda… czy to ważne czy ze studni czy z wodociągu? Dla mnie to bez różnicy.
Ciekawy artykuł, lubię czytać Wasze posty 🙂
Rzeczywiście człowiek nie zastanawia się nad tym jaka woda płynie do nas z kranu i w jaki sposób jest ona uzdatniania. Jak widać jest to długi i wieloetapowy proces.